Interwencja kryzysowa
Interwencja kryzysowa – zadania Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie wobec osób i rodzin w kryzysie emocjonalnym.
W życiu każdego człowieka czy rodziny zdarzają się sytuacje trudne, które przyjęło się nazywać kryzysowymi. Z większością z nich udaje nam się skutecznie uporać w oparciu o własne siły i możliwości. Czasami jednak poradzenie sobie z zaistniałą sytuacją wymaga pomocy innych osób, a często również profesjonalnego wsparcia – określanego jako interwencja kryzysowa.
W języku potocznym słowo kryzys używane jest dla określania sytuacji, w których dotychczasowy porządek rzeczy zostaje zagrożony. I tak mówi się często o kryzysie tradycyjnej rodziny, wartości, gospodarczym czy migracyjnym. Ma więc wyraźnie negatywny wydźwięk i pociąga za sobą konieczność działania w celu ochrony naszych interesów czy wartości.
W psychologii kryzys definiuje się jako "przejściowy stan nierównowagi wewnętrznej, wywołany przez krytyczne wydarzenie bądź wydarzenia życiowe, wymagający istotnych zmian i rozstrzygnięć", będący jednocześnie normalną reakcją człowieka na niecodzienne, skrajnie urazowe doświadczenie.
Kryzys psychologiczny zazwyczaj jest poprzedzony wystąpieniem krytycznego wydarzenia życiowego lub przewlekłego (długotrwałego) stresu, które są przez jednostkę odbierane jako naruszające mechanizmy radzenia sobie z daną sytuacją i niemożliwe do pokonania w oparciu o własne siły.
Wydarzenia takie jak wypadek komunikacyjny, pożar, śmierć osoby najbliższej, utrata zatrudnienia, utrata dorobku na skutek klęski żywiołowej, diagnoza ciężkiej choroby, niepełnosprawność, problemy wychowawcze z dziećmi czy inne odczuwane przez osobę czy rodzinę jako nieoczekiwane, wysoce stresogenne, wiążące się z utratą kontroli nad bieżącymi wydarzeniami i pewności co do przyszłości obciążają różne obszary jej funkcjonowania wywołując długotrwałe, negatywne skutki. Co ciekawe – za wydarzenia kryzysowe uznawane są również tradycyjnie kojarzone z radością i szczęściem momenty życia. Wstąpienie w związek małżeński, narodziny dziecka, wyprowadzka od rodziców czy - z perspektywy rodziców – „ puste gniazdo” również zmuszają do zmiany rutynowych sposobów zachowania, rytmu życia, przyzwyczajeń. Wprowadzają w stan stresu i niepewności stawiając przed nową, nieznaną i nie do końca przewidywalną przyszłością.
Umiejętne wyjście z kryzysu jest dla jednostki czy rodziny szansą na rozwój osobowości, wypracowanie nowych, lepszych modeli zachowań
i sposobów radzenia sobie. Jeżeli jednak osobiste zasoby okazują się niewystarczające, a długotrwały stan kryzysu stanowi zagrożenie dla dalszego prawidłowego funkcjonowania, niezbędna jest profesjonalna pomoc w postaci interwencji kryzysowej.
Interwencja kryzysowa jest metodą doraźnej i krótkotrwałej pomocy interdyscyplinarnej udzielanej osobie w kryzysie emocjonalnym, która – na skutek trudnych wydarzeń życiowych – utraciła możliwość samodzielnego poradzenia sobie z powstałą sytuacją. Obowiązek jej realizacji nakłada na instytucje pomocy społecznej ustawa o pomocy społecznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1876), która w art.1 – 3 stanowi że: „interwencja kryzysowa to zespół interdyscyplinarnych działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu. Celem interwencji kryzysowej jest przywrócenie równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie, a dzięki temu zapobieganie przejściu reakcji kryzysowej w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej. Interwencją kryzysową obejmuje się osoby i rodziny bez względu na posiadany dochód. W ramach interwencji kryzysowej udziela się natychmiastowej specjalistycznej pomocy psychologicznej, a w zależności od potrzeb – poradnictwa socjalnego lub prawnego, w sytuacjach uzasadnionych – schronienia do 3 miesięcy”.
Realizując zapisy ustawy o pomocy społecznej Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Łęcznej świadczy pomoc osobom znajdującym się w kryzysie poprzez organizację natychmiastowej, specjalistycznej pomocy psychologiczneji pedagogicznej oraz poradnictwa socjalnego czy prawnego. Działania te charakteryzuje praktycyzm, natychmiastowość i koncentracja na aktualnym problemie osoby zgłaszającej się po pomoc, a ich realizacja odbywa się w oparciu o następujące założenia:
· sytuacja kryzysu jest normalną reakcją na wydarzenia krytyczne;
· w pracy nad kryzysem bazujemy i wzmacniamy zasoby własne jednostki (umiejętności);
· wsparcie emocjonalne musi być poprzedzone zadbaniem o aspekty socjalno – bytowe, zdrowie i bezpieczeństwo osoby czy rodziny;
· w procesie pomocowym należy uwzględniać system wartości osoby wspieranej;
· proces pomocy wymaga nawiązania opartego na zaufaniu i aktywnej współpracy kontaktu pomocowego pomiędzy wspierającym a osobą wspieraną.
Decyzja o zwróceniu się o pomoc bywa dla osoby w kryzysie trudna do podjęcia i zazwyczaj odwlekana w czasie. Dzieje się tak ze względu na opory przed opowiadaniem o osobistej sytuacji i problemach, strachem przed osądzaniem i oceną. Należy jednak pamiętać, że im dłuższy okres trwania kryzysu – tym głębsze negatywne zmiany zachodzą w różnych obszarach funkcjonowania i tym większej intensyfikacji pracy i czasu wymaga wypracowanie nowego modelu życia.
KONTAKT:
POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE w ŁĘCZNEJ
ul. STASZICA 9, 21-010 ŁĘCZNA
TELEFON: 81 53 15 384 FAX: 81 44 58 801
E-MAIL: sekretariat@pcprleczna.pl
Opracowanie: mgr Monika Chmiel – pracownik socjalny PCPR Łęczna
